Melk Bewegen is goed voor elk
In mijn bijdrage aan het Don’t be late! project1 wordt een interventie aangeboden waarbij we 1-op-1 fitness training combineren met cognitie training, met als doel cognitieve achteruitgang bij mensen met MS te remmen. Cognitie training klinkt als een logische stap om de cognitieve functies te verbeteren, maar u vraagt zich wellicht af waarom een 1-op-1 fitnesstraining helpt om deze functies te behouden? Het idee dat sport en beweging in het algemeen goed zijn voor meer dan alleen de fysieke gesteldheid, speelt ook nog niet súper lang. Voor u was het wellicht al wel een bekend principe, maar in onderzoek bij diverse aandoeningen krijgt de link tussen fysieke gezondheid en cognitie pas sinds kort meer aandacht.
Voor lange tijd werd het beoefenen van sport afgeraden bij mensen met MS. De gedachte was dat sport de symptomen en vermoeidheid die veel voorkomen bij MS kan verergeren. Het verergeren van symptomen is bij een progressieve aandoening als MS, waarbij het fysiek functioneren over tijd vaak vermindert, natuurlijk ongewenst. Rond 1990 werd er wetenschappelijk onderzoek gedaan naar sporten en MS. Al snel werd duidelijk dat het veilig is om te sporten en dat het vermoeidheid kan verminderen in plaats van verergeren. Daarnaast lijkt sporten voor mensen met MS ook een positief effect te hebben op onder andere depressieve klachten, lopen, spierkracht en uithoudingsvermogen.
De effecten van sport op de cognitieve functies zijn tot zover nog onvoldoende bekend bij mensen met MS. Afhankelijk van de cognitieve functies en de opzet van het sporten (zoals type, intensiteit en tijd) worden wel of geen effecten gevonden. In Don’t be late! wordt het sportprogramma aangepast aan het individu, zodat samen met de deelnemer wordt gekeken wat belangrijk is om aan te werken. Zo formuleren we aan het begin van het programma doelen die de deelnemer wil behalen. Dit kan voor iedereen verschillen, zo is het voor de een belangrijk om weer de hond uit te laten en de ander wil graag meer spierkracht hebben. We zijn dus van mening dat het niet logisch is om iedereen hetzelfde te laten doen, omdat MS zich bij iedereen op een andere manier uit.
Belangrijk om te realiseren, is dat beweging voor (bijna) iederéén voordelig is. Het heeft niet altijd een effect op de ziekte zélf, maar kan klachten die bij de ziekte horen wel verminderen. Zo kan sporten bij mensen met dementie bijvoorbeeld stress verminderen en slaap verbeteren. Daarnaast vermindert bewegen de kans op andere aandoeningen zoals hart- en vaatziekten.
Allemaal leuk natuurlijk die resultaten, maar ik hoor u denken: wat is nou de beste sport om te gaan doen?! In onderzoek is tot nu toe vooral gefocust op puur conditietraining (meestal fietsen), krachttraining, of de combinatie van de twee. Die drie opties zijn ook het vaakst effectief gebleken. Daarentegen zijn andere sporten, zoals yoga en zwemmen, soms ook gevonden als effectieve sporten bij MS. Een probleem wat zich bij MS kan voordoen is dat niet iedereen elke sport nog kan doen als gevolg van lichamelijke problemen. Het is daarom belangrijk om te kijken wat nog wél kan. Het goede nieuws is dat aangepast sporten óók positieve gevolgen kan hebben! Zo vertelde iemand aan tafel bij een van de locaties tijdens de Cognitie Tour2 dat diegene aan tafeltennis deed, iets wat nog erg goed te doen was vanuit de rolstoel. Een mooie manier om óók sociaal actief te zijn.
Kortom, blijf bewegen voor zover nog kan, en probeer daarbij een beetje uitdaging op te zoeken!
Jip Aarts, promovendus bij Don’t be late!
